Inleiding
Voor veel mensen is het een struikelblok: hoe kan de God van de Bijbel, die liefdevol en barmhartig wordt genoemd, opdracht geven tot het uitroeien van hele volken? In het Oude Testament lezen we over gruwelijke oorlogen, verwoestingen van steden zoals Jericho en bevelen die op het eerste gezicht hard en onbegrijpelijk lijken. Niet zelden leidt dit tot afwijzing van het geloof in deze God. Want hoe kun je geloven in een God die oorlog voert?
Het lijkt een tegenstelling: een God van liefde die tegelijk geweld toestaat, of zelfs beveelt.
Toch belijdt de Bijbel dat God niet alleen liefde is, maar ook heilig, rechtvaardig en volmaakt wijs.
In deze studie gaan we op zoek naar hoe deze eigenschappen samenkomen in Gods handelen. We zullen ontdekken dat de oordelen in Kanaän geen willekeurige daden van wreedheid waren, maar rechtvaardige besluiten van een God die alles overziet en die niets liever wil dan redding brengen aan deze wereld. Want als God werkelijk goed en rechtvaardig is, dan moet er ook een goede reden zijn voor wat Hij doet, zelfs als wij dat niet direct begrijpen.
Wat gebeurde er in Jericho?
In Jozua 6 lezen we hoe het volk Israël, onder leiding van Jozua, op bevel van God de stad Jericho verwoestte. Alles werd met de ban geslagen: mensen, dieren, bezittingen. Alleen de hoer Rachab en haar familie werden gespaard, omdat zij de verspieders had verborgen. Dat klinkt als een afschuwelijke slachting. Waarom zou een liefdevolle God zoiets bevelen?
"En zij sloegen alles wat in de stad was met de ban, met de scherpte van het zwaard: van man tot vrouw, van jong tot oud, tot rund, schaap en ezel." Jozua 6:21
Voor veel mensen is dit reden om af te haken. “Als dit jouw God is,” zeggen ze, “dan hoeft het voor mij niet.” Begrijpelijk.
Maar de Bijbel roept ons op om verder te kijken dan de eerste indruk. Om het karakter van God werkelijk te leren kennen.
Waarom moest Kanaän veroverd worden?
God gaf het land Kanaän aan Abraham en zijn nakomelingen, maar Hij liet vierhonderd jaar lang toe dat de oorspronkelijke bewoners er bleven wonen. Waarom? Omdat God geduldig is en niemand zomaar wil vernietigen.
"Want de maat van de ongerechtigheid van de Amorieten is tot nu toe nog niet vol." Genesis 15:16
De volken die in Kanaän woonden, waren niet onschuldig.
Ze dienden afgoden, offerden hun kinderen aan Moloch, bedreven gruwelijke seksuele praktijken en verachtten het leven. Ze waren volledig verdorven. Als God niet had ingegrepen, zou dat kwaad blijven groeien en uiteindelijk het hele volk Israël besmetten. Het was een daad van redding, niet alleen van oordeel.
Gods plan was groter dan Jericho.
God had een plan. Niet alleen met Israël, maar met de hele wereld. Uit Israël zou de Messias komen, Jezus Christus, de Redder van de wereld. Alles wat dat plan in gevaar bracht, moest worden tegengehouden. De zonde, als een besmettelijke ziekte, mocht het volk van God niet binnendringen.
"Opdat zij u niet leren handelen overeenkomstig alle gruwelijke dingen die zij voor hun goden gedaan hebben, zodat u tegen de Heere uw God zou zondigen.” Deuteronomium 20:18
Gods ingrijpen was dus niet willekeurig geweld. Het was een daad van heiligheid, van bescherming, van liefde op de lange termijn. Gods rechtvaardigheid kan hard lijken, maar is altijd in balans met Zijn genade.
God haat het kwaad, omdat Hij liefde is.
Wij mensen vinden het soms moeilijk te begrijpen waarom kwaad moet worden gestraft. Maar juist omdat God liefde is, kan Hij het kwaad niet laten voortwoekeren. Hij kan onrecht, onderdrukking en zonde niet negeren. Een goede rechter laat een moordenaar niet vrijuit gaan. Zo is God ook: rechtvaardig, heilig en volkomen zuiver in Zijn oordeel.
"Gerechtigheid en recht zijn het fundament van Uw troon, goedertierenheid en trouw gaan voor Uw aangezicht uit."
Psalm 89:15
Gods oordeel is dus niet het tegendeel van Zijn liefde, het komt voort uit Zijn liefde. Alleen een God die kwaad haat, kan echte vrede brengen.
Is deze God ook jouw Redder?
We leven nu in een andere tijd. God vernietigt geen steden meer door Zijn volk heen. Hij roept ons nu op tot bekering. Maar de boodschap is niet veranderd: God is heilig en Hij zal het kwaad oordelen. De vraag is: willen wij leven in
overeenstemming met Zijn wil?
De verwoesting van Jericho is een voorbode van het eindoordeel. Ook dan zal God het kwaad voorgoed verwijderen, niet uit haat, maar uit liefde voor wat goed is. Hij wil jou niet verloren laten gaan. Daarom wacht Hij. Roept Hij. Nodigt Hij uit.
"De Heere is niet traag met het nakomen van Zijn belofte, maar heeft geduld met ons, omdat Hij niet wil dat enigen verloren gaan, maar dat allen tot bekering komen." 2 Petrus 3:9
Een God die te vertrouwen is.
Deze studie is er één die raakt aan een van de moeilijkste vragen van het geloof: Hoe kan een liefdevolle God zulke harde oordelen vellen?
Veel mensen haken hier af. En misschien voelde jij je ook wel ongemakkelijk toen je las over de verwoesting van Jericho, en andere oorlogen in het Oude Testament. Maar wie de tijd neemt om te luisteren naar wat de Bijbel écht zegt, ontdekt iets wonderlijks: Gods daden, hoe streng ze soms ook lijken, zijn niet het gevolg van wreedheid, maar van liefde, heiligheid en rechtvaardigheid.
Eerlijk zoeken naar waarheid is ook: durven worstelen met de dingen die je niet begrijpt. De vernietiging van Jericho, het oordeel over Kanaän, Gods haat tegen zonde: het zijn stuk voor stuk onderdelen van een groter geheel. Een plan dat in Gods ogen volmaakt goed is. Niet omdat wij het altijd snappen, maar omdat het komt van een God die oneindig wijs, vol liefde en rechtvaardig is.
De zuivering van Kanaän is niet zomaar een militaire actie. Het was een noodzakelijke stap in het reddingsplan voor de mensheid. God wilde de komst van de Messias veiligstellen: Jezus, die zou sterven voor de zonden van de wereld. Ook voor die van jou.
Een uitnodiging.
God is niet wreed. Hij is heilig. En Hij is liefde. Zijn plan is niet vernietiging, maar redding: voor jou en voor de wereld. Kom tot Hem. Leer Hem kennen zoals Hij werkelijk is. Niet alleen door wat anderen zeggen, maar door de Bijbel zelf te onderzoeken. Ontdek dat deze rechtvaardige God ook jouw Vriend, Redder en Vader wil zijn.
Durf jij God te vertrouwen, ook als je Zijn handelen niet begrijpt?
Tot slot: een uitnodiging tot zelfonderzoek.
Er zijn veel visies op dit onderwerp. Sommige kerken leggen andere accenten. In de wereld circuleren veel ideeën over wie of wat God is. Maar de Bijbel, als we die serieus nemen en in context lezen, laat een consequent beeld zien: van een God die heilig is, rechtvaardig, maar ook genadig en vol liefde.
Dat beeld nodigt uit. Niet tot kritiek van een afstand, maar tot ontmoeting van dichtbij.
Durf jij zelf de Bijbel open te doen? Durf jij deze God te leren kennen zoals Hij echt is: niet zoals mensen Hem afschilderen, maar zoals Hij zichzelf openbaart?
Hij wacht op jou.
Gebed
Heilige en liefdevolle Vader,
Soms begrijpen we Uw handelen niet.
U lijkt zo ver boven ons. Maar leer ons Uw hart te kennen.
Laat ons zien dat Uw rechtvaardigheid voortkomt uit Uw liefde. Reinig ons van het kwaad in ons eigen leven, en help ons Uw heiligheid te waarderen.
Geef ons de moed om U te vertrouwen, zelfs als we Uw wegen niet volledig begrijpen.
In Jezus’ naam.
Amen.