Wat is vasten, en waarom zouden wij het doen? Is het wel bijbels om te vasten, en zo ja hoe doe je dat dan? Het vasten in de bijbel is veelal een methode om een dringend gebed tot God te brengen, er wordt dan ook vaak in één adem gesproken over vasten en bidden. De eerste keer dat wij dat idee in de Bijbel tegenkomen, is in het eerste boek van de Koningen, hoofdstuk 21: 27. Het gaat hier om koning Achab, de koning heeft een moord op zijn geweten en de profeet Elia is bij hem gekomen om hem het oordeel van God over zijn daad bekend te maken. Als de koning zijn zonden beseft, legt hij zijn koningsmantel af en kleedt zich in een rouwgewaad. Hij roept tot God en begint te vasten. God ziet zijn oprecht berouw, en vergeeft hem zijn zonden.
Waar bestaat dat vasten uit, is dat altijd hetzelfde? De meest voorkomende vorm van vasten is, het niet eten, soms ook het niet drinken. Zo’n totaal vasten kan niet lang worden volgehouden zonder schade aan het lichaam. Als er bijvoorbeeld in het boek Jona wordt gesproken over een vasten van veertig dagen waar men niet eet of drinkt dan gaat het over dag vasten. Dag vasten is een vasten dat alleen overdag gedaan wordt, van zonsopgang tot zonsondergang. Dit soort vasten vinden wij vandaag de dag nog steeds terug in het vieren van de ramadan, bij de moslims.
Vast wel, maar niet zoals Mozes, Elia en Jezus.
Er zijn in de bijbel wel uitzonderingen op de regel, maar dan gaat het om zeer bijzonder zaken. Als Mozes door God de berg wordt opgeroepen om de wet van de tien geboden te ontvangen, dan duurt zijn verblijf daar 40 dagen en 40 nachten, hij eet noch drinkt, zonder dat hij daar schade door ondervindt. Die zelfde 40 dagen vasten vinden wij zowel bij de profeet Elia in 1Koningen 19: 5-8, als ook bij Jezus als Hij zich voorbereidt op Zijn dienstwerk. Dit is niet een vasten wat van ons wordt gevraagd. Als wij ons geroepen voelen om te vasten en te bidden, dan moeten wij daar tijd voor vrij maken, en ons afzonderen, om onze zonden te belijden, en onze relatie met God te herstellen.
Vast wel, maar waarom?
Daar het vasten in de bijbel verschillende malen wordt genoemd, en bijna altijd in een positieve manier, is het zeker zinvol het ook in ons eigen leven een plaats te geven. Ons leven hier is vaak hectisch, wij worden opgeslokt door ons werk, onze plannen voor de toekomst en onze zorgen voor de mensen om ons heen. De zichtbare wereld wint het keer op keer van de onzichtbare, ook al zetten wij iedere dag wat tijd opzij voor gebed en bijbelstudie. Onze manier van leven zorgt er voor dat wij zo geestelijk overbelast raken. Hierbij hebben wij ook te maken met een lichaam met een beperkte veerkracht, ons voedingspatroon is niet altijd even ideaal. Ook al denken wij gezond te leven dan nog komen er dingen binnen die het lichaam eerder belasten dan opbouwen. Neem daarbij ons waak slaap patroon, dat ook niet altijd in balans is met de natuur. De prikkels van buitenaf zoals t.v. helpen het lichaam ook niet altijd om zich te herstellen. Al zijn wij maar eenmaal getuige van een ruzie tussen mensen dan kan dat ons geestelijk en lichamelijk evenwicht verstoren. Al deze dingen bij elkaar zorgen er voor dat het niet alleen wenselijk is om een vasten in te lassen, maar noodzakelijk, als wij tenminste lang en gelukkig willen leven.
Vast wel, maar hoe?
Het is het beste om ons voor te bereiden op een vasten, niet alleen lichamelijk maar ook mentaal. Stel ruim van te voren een tijd vast wanneer je een vasten wilt doen, en vindt uit wat voor een vasten het best bij je past. Als je zware lichamelijke arbeid moet verrichten is het beter een vastenkuur te doen met fruit of fruit en groente smoothie. Ook zo’n minder ingrijpende manier van vasten is reinigend voor het lichaam. Het lichaam heeft de tijd om alle verzuring die het in de loop van jaren heeft opgeslagen te verwijderen, terwijl het lichaam genoeg energie binnenkrijgt om gewoon te blijven functioneren. Bij iedere vastenkuur geldt dat er voldoende water moet worden gedronken om de afvalstoffen die vrij komen makkelijk te lozen.
Vast wel, maar wanneer?
De beste tijd in het jaar om een reiniging of een vastenkuur te doen is in het voorjaar April of Mei, en of in het najaar September of Oktober. In de natuur is het zo dat in het vroege voorjaar de wintervoorraad op is, en de dieren moeten wachten, tot er weer iets gaat groeien. In het najaar is er een grote hoeveelheid aan rijp fruit waaraan de dieren (en de mensen) zich kunnen vergasten. Ook tijdens langdurige ziekten is het zinvol om een vastenkuur te overwegen, of een drastische verandering van voedingspatroon in te stellen. Maar ook als wij in het leven voor belangrijke beslissingen staan, en wij willen ons heroriënteren is een vastenkuur op zijn plaats. Het is dus aan ons om te beslissen om deze keuze te maken, en als het de eerste keer niet of maar half lukt, zit daar dan niet over in, en probeer het later noch eens.
Piet Westein